Infografika: Sve zastave Afganistana

Talibani namjeravaju zamijeniti afganistansku državnu zastavu sa svojim bijelim barjakom na, kojem piše šehadet “La ilahe illallah, Muhammedun resulullah“ (Nema drugog boga osim Allaha i Muhammed je božji poslanik), nakon što su preuzeli ovu azijsku državu u nedjelju.

Uklanjanje afganistanske zastave je izazvalo proteste u najmanje dva grada, gdje su najmanje tri osobe ubijene.

U videosnimku na društvenim mrežama, demonstranti u Jalalabadu pokušavaju postaviti državnu zastavu na pješačkom mostu, nakon što je umjesto nje postavljena talibanska.

Nije prvi put da se zastava Afganistana mijenja.

Od kako je Emirat Afganistana u potpunosti nezavisan od Velike Britanije, više od 100 godina, zastava se mijenjala najmanje 18 puta.

1901-1919

Habibullah Khan vlada Emiratom Afganistana, britanskim protektoratom. Modificira čisto crnu zastavu pečatom na kojem se nalazi džamija sa dva prekrižena mača i s vijencom.

1921.

Emirat Afganistana postaje potpuno nezavisan od Velike Britanije u vrijeme princa Amanullaha Khana. Džamija u centru pečata je zadržana, kao i mačevi, dok Amanullah mijenja vijenac s oktogramom i smanjuje mačeve.

1926.

Kralj Amanullah proglašava Kraljevstvo Afganistana 1926. godine. Mijenjaju se zastava i grb. Umjesto oktograma je vijenac, mačevi su uklonjeni i džamija ističe mihrab koji je okrenut Meki. Amanullah je nekoliko puta mijenjao zastavu tokom svoje vladavine.

1929.

Amanullah bježi zbog pobune protiv njega i postavlja brata za kralja, koji abdicira nekoliko dana kasnije. Afganistan postaje emirat pod vladavinom Habibullaha Kalakanija. Zastava postaje trobojka, slična zastavi koje su imale mongolske snage u 13. stoljeću.

1929.

Amanullahov rođak Mohammed Nadir Shah predvodi plemensku pobunu i proglašava kraljevstvo na čijem je čelu. Zastava ponovo postaje trikolorka iz vremena Amanullaha – crno za prošlost, crveno za krv prolivenu za slobodu i zeleno za napredak. Pečat iz vremena Amanullaha je u središtu.

1933.

Nadir je ubijen, njegov sin Mohammed Zahir postaje kralj i donosi stabilnost. Zadržava posljednju očevu zastavu. U njoj mijenja pečat, postavlja džamiju iz prve kraljevske zastave iznad hidžretske godine kada je počela Nadirova vladavina, a sve uokvireno klasovima pšenice.

1973.

Zahirov rođak Mohammed Daoud Khan pučem dolazi na vlast i pretvara Afganistan u republiku. Skoro godinu dana zastava ostaje ista, osim datuma Nadirove dinastije.

1974.

Dolazi do promjene zastave republike, zadržavaju se boje, ali im se mijenja orijentacija. Orao u uglu širi krila da bi pokazao mihrab na grudima, a sve u okviru od klasova pšenice.

1978.

Daoud je ubijen u državnom udaru komunista i Nur Mohammad Taraki postaje predsjednik. U početku se izbacuje pečat sa zastave, da bi potom bila uvedena crvena zastava s pečatom u uglu. Riječ “Khalq“ (narod) okružuje pšenica i traka kojom se slavi puč. Uprkos pohvali, narod je nezadovoljan vladarima i država postaje nestabilna.

1979-1980.

Tarakija septembra 1979. godine ubija Hafizullah Amin, koji preuzima vlast. Decembra te godine dešava se invazija SSSR-a, kao “podrška“ komunističkom režimu, a za predsjednika se postavlja Babrak Karmal. Zastava i pečat se mijenjaju 1980. godine. Novi pečat je sunce iznad mihraba na zelenom polju s otvorenom knjigom. Crvena komunistička zvijezda i zupčanik, koji predstavlja industriju, na vrhu su pšeničnog vijenca.

1986.

Karmal je uklonjen i Mohammad Najbullah postaje predsjednik sovjetske marionetske države. Otpor vladi i Sovjetima raste u obliku snage od oko 90.000 mudžahedinskih boraca. Mijenja se pečat, uklanjaju se crvena zvijezda i knjiga (smatra se da je riječ o Komunističkom manifestu), kao i zupčanik.

April 1992.

Tri godine od odlaska Sovjeta, mudžahedini Ahmada Shaha Massouda zauzimaju Kabul. U junu Burhanuddin Rabbani postaje predsjednik Islamske države. U decembru se zastava mijenja. Boje su slične zastavama drugih muslimanskih država, pečat je Amanullahova džamija i Nadirova pšenica, okolo su mačevi koji predstavljaju pobjedu mudžahedina, a na vrhu je šehadet.

1994.

Nezadovoljstvo vladavinom Rabbanija raste i dešava se pokušaj državnog udara u januaru, što slabi vladu. Talibani se pojavljuju u oktobru i obećavaju mir. Uskoro osvajaju jugozapad i marširaju na Kabul.

1996.

Talibani osvjajaju Kabul nakon dvogodišnjih borbi, proglašavaju Afganistan Islamskim emiratom i mijenjaju zastavu u čisto bijelu, a godinu dana kasnije dodaju šehadet napisan crnom bojom.

1997.

Lider mreže Al-Kaida Osama bin Laden se vraća u Afganistan 1997. godine i postaje blizak Mullah Omaru, lideru talibana.

Septembar 2001.

Otmičari obaraju četiri komercijalna aviona na World Trade Center u New Yorku, na Pentagon i na polje u Pennsylvaniji. SAD krivi Al-Kaidu i traži da talibani izruče Bin Ladena, koji navode kako će ga dati neutralnoj državi. SAD odbija i, zajedno s Velikom Britanijom, počinje bombardirati Afganistan u oktobru.

Novembar 2001.

Protivtalibanski Sjeverni savez, uključujući Rabbanijevu vladu, osvaja Kabul iz ruku talibana. Rabbanijeva zastava i pečat se vraćaju, a dodaje se plavo ispisani šehadet. Talibani se povlače i počinju dugu kampanju protiv zapadnjačkih snaga i vlade u Kabulu.

2002.

Mjesec dana nakon što je Hamid Karzai postavljen da dvije godine predvodi tranzicijsku vladu, koju podržava SAD, vraća se zastava iz vremena Zahrea, kao i grb iz 1992. godine, ali bez mačeva. Loya Jirga (Velika skupština Afganistana) u junu odlučuje da grb bude bijeli, a ne zlatni.

Oktobar 2004.

Karzai postaje predsjednik nakon spornih izbora. Afganistan je proglašen Islamskom republikom, sa svemoćni predsjednikom. Karzai pobjeđuje 2009. godine na još jednim spornim izborima.

Avgust 2013.

Pred kraj vladavine Karzaija predstavljena je nova zastava. Bijeli grb je uvećan i sada prelazi i na crno i zeleno polje, dodaju se još neki detalji.

Septembar 2014.

Ashraf Ghani postaje predsjednik, nakon dva kruga izbora, na kojima je pobijedio velikog rivala Abdullaha Abdullaha, koji kategorički osporava ishod izbora. Scenarij se ponavlja i na izborima u septembru 2019. godine.

Februar 2020.

SAD i talibani su potpisali “sporazum za dolazak mira“ u Afganistan nakon više od 18 godina rata.

2021.

SAD i NATO počinju povlačenje iz Afganistana u julu i ostavljaju vakuum u vlasti što pomaže napredak talibana. U augustu Ghani bježi iz Afganistana, a talibani vraćaju svoju bijelu zastavu.