NYT: Odakle Hamasu oružje?

Izraelski vojni i obavještajni zvaničnici zaključili su da je znatna količina oružja koje je Hamas koristio u napadu 7. oktobra i u ratu u Gazi došla iz neočekivanog izvora: od izraelske vojske, pišu Maria Abi-Habib i Sheera Frenkel u autorskom članku koji je objavio New York Times.

Analitičari godinama ukazuju na podzemne puteve kojima se krijumčari oružje da bi objasnili kako je Hamas ostao tako dobro naoružan uprkos izraelskoj vojnoj blokadi Pojasa Gaze. Ali, nedavni obavještajni podaci su pokazali do koje mjere je Hamas bio u stanju izgraditi veliki broj svojih raketa i protivtenkovskog naoružanja od ogromnih količina municije koja nije eksplodirala kada ju je Izrael bacio na Gazu, smatraju vojni stručnjaci i izraelski i zapadni obavještajni zvaničnici. Osim toga, Hamas naoružava svoje borce oružjem koje je ukradeno iz izraelskih vojnih baza.

Obavještajni podaci prikupljeni tokom mjeseci borbe otkrili su da, baš kao što su izraelske vlasti pogrešno procijenile namjere Hamasa prije 7. oktobra, isto tako su i potcijenile sposobnost Hamasa da nabavi oružje.

Jasno je da se upravo oružje koje su izraelske snage koristile da nametnu blokadu Gazi u proteklih 17 godina sada koristi protiv njih. Izraelski i američki vojni eksplozivi omogućili su Hamasu da zaspe Izrael raketama i, prvi put, prodre u izraelske gradove iz Gaze.

Iskorištavanje korištenih projektila

Godine sporadičnog bombardovanja i nedavno bombardovanje Gaze prekrile su područje Gaze hiljadama tona neeksplodiranih bombi koje čekaju da budu ponovno upotrijebljene. Jedna bomba od 340 kilograma koja ne eksplodira može biti pretvorena u stotine projektila ili raketa.

Izraelski zvaničnici su znali prije napada u oktobru da bi Hamas mogao sačuvati jedan dio izraelskog oružja, ali obim je iznenadio i vojne stručnjake i diplomate podjednako, navodi se u tekstu New York Timesa.

Posljedice su postale očite 7. oktobra. Nekoliko sati nakon što je Hamas probio granicu, četvorica izraelskih vojnika otkrila su tijelo borca Hamasa koji je ubijen izvan vojne baze Re'im. Na granati na njegovom pojasu bilo je vidljivo hebrejsko pismo, rekao je jedan od vojnika, koji ju je prepoznao kao izraelsku pancirnu granatu, noviji model.

Nekoliko kilometara dalje, članovi izraelskog forenzičkog tima uzeli su jednu od 5.000 raketa koje je Hamas ispalio taj dan. Ispitujući raketu, otkrili su da je vjerovatno napravljena od neeksplodirane izraelske rakete ispaljene na Gazu za vrijeme prethodnog rata, prema riječima izraelskog obavještajnog zvaničnika.

Napadi 7. oktobra pokazali su arsenal oružja koji je Hamas sastavio. Uključivao je napadačke dronove iranske izrade i sjevernokorejske lansere raketa, tipove oružja za koje se zna da ih Hamas krijumčari u Gazu kroz tunele. Iran je i dalje veliki izvor novca i oružja za Hamas.

Ali drugo oružje, poput protivtenkovskih eksploziva, bojevih glava RPG, termobaričnih bombi i improvizovanih uređaja, bilo je prenamijenjeno izraelsko oružje, sudeći prema Hamasovim videozapisima i ostacima koje je otkrio Izrael.

Za rakete i projektile potrebne su ogromne količine eksploziva, a to je, prema riječima zvaničnika, materijal koji je najteže prokrijumčariti u Gazu, pišu Maria Abi-Habib i Sheera Frenkel.

Međutim, Hamas je 7. oktobra ispalio toliko raketa i projektila da ih izraelski sistem zračne odbrane Željezna kupola nije mogao pratiti.

Hamas se nekada oslanjao na materijale kao što su gnojivo i šećer u prahu – koji nisu snažni kao vojni eksploziv – za izradu raketa.  Ali, od 2007. Izrael je nametnuo strogu blokadu, zabranivši uvoz roba, uključujući elektroniku i računarsku opremu koja se može koristiti za izradu oružja.

Ta blokada i suzbijanje tunela za krijumčarenje u Gazu i iz nje natjerali su Hamas da pronađe kreativna rješenja.

Crno tržište

Vojno krilo Hamasa, Brigade Qassam, hvali se svojim proizvodnim sposobnostima godinama. Nakon rata 2014. sa Izraelom, osnovali su inžinjerske timove za prikupljanje neeksplodiranih projektila poput granata za haubice i američkih bombi MK-84, navodi se u tekstu New York Timesa.

„Cilj naše strategije je prenamijeniti taj materijal, pretvorivši krizu u priliku“, rekao je Al Jazeeri 2020. zapovjednik Brigada Qassam.

Medijsko krilo Qassama objavljivalo je snimke tokom proteklih godina na kojima se vidi šta tačno rade: rastavljaju bojeve glave, vade eksplozivni materijal – često u obliku praška – i tope ga kako bi ga mogli ponovno upotrijebiti.

Hamas ne može sve proizvesti. Neke stvari je lakše kupiti na crnom tržištu i prokrijumčariti u Gazu. Sinaj, većinom nenaseljena pustinjska regija između Izraela, Egipta i Pojasa Gaze, i dalje je centar za krijumčarenje oružja.

Ali, opkoljene ulice Gaze su sve više izvor oružja.

Izrael procjenjuje da je izveo najmanje 22.000 napada na Gazu od 7. oktobra. Svaki napad često uključuje više krugova, što znači da su deseci hiljada komada municije vjerovatno bačeni ili ispaljeni – a hiljade nisu eksplodirale.