Licemjerstvo Evropske narodne stranke

Prije 70 godina, u danima nakon potpunog razaranja koje je oslobađanje bolesnog nacionalizma donijelo Evropi, grupa ljudi sa vizijom se okupila sa idejom ujedinjenja evropskih država. Na čelu ovog projekta bio je krug utjecajnih demo-kršćana, među kojima su bili italijanski premijer i antifašista Alcide De Gasperi i francuski političar Robert Schuman koji je postao prvim predsjednikom Evropske parlamentarne skupštine.

Danas je Evropska narodna partija (EPP) ideološki nasljednik ove utjecajne grupe. Sa 219 članica, trenutno je najveća politička sila Evropskog parlamenta i de facto vodi ostale dvije glavne institucije EU-a, pošto drži predsjedničke funkcije Komisije i Vijeća. Ne bi se pretjeralo ako bi se reklo kako danas EPP upravlja EU-om, jednako kao njen predak na počecima Unije.

Iz EPP-a iskazuju posvećenost viziji i principima utemeljitelja EU-a koji su napravili temelje Evrope mira, prosperiteta i napretka kroz njene otvorene granice.

Stoga bi danas EPP trebao biti na čelu borbe protiv sve dublje interne krize koja prijeti EU-u, kao i jačanju ekstremne desnice i nacionalista. Barem na papiru, grupa EPP je učestalo isticala svoju posvećenost odbacivanju svih destruktivnih trendova koji prijete Uniji.

U praksi, međutim, EPP daje sklonište otrovnom političkom projektu koji prijeti samim osnovama EU-a.

Mađarski premijer Viktor Orban i njegova stranka Fidesz i dalje su članovi EPP-a. Uprkos izgradnji svoje populističke politike na anti-EU retorici i politici, Orban nije marginaliziran u grupi već je dobrodošao i slavljen od njenih lidera.

Antievropski član EPP-a

U proteklih osam godina je Orban jačao svoj stisak nad mađarskom politikom, ekonomijom i medijima i tako će nastaviti u naredne četiri godine.

U osnovi njegovog dalekosežnog populizma nalazi se sistematska kampanja protiv brojnih „neprijateljskih“ meta, među kojima su liberalna opozicija, napredni mediji, George Soros (jevrejski filantrop rodom iz Mađarske), izbjeglice, te Evropska unija.

U govoru pred nedavne parlamentarne izbore u Mađarskoj, Orban je istakao kako je tokom vladavine on bio za okončanje „euro-bla-bla, zastarjelog liberalizma i politički korektne prazne priče“. On se vidi kao lidera koji je vratio „brnjicu Briselu, kao i povodac MMF-u“.

Orbanova ogromna kontrola nad medijima je osigurala da postoji stalni pritisak propagande koja prikazuje muslimane kao prijetnju, dehumanizira migrante i slavi njegovu partiju i politiku kao bastione tradicionalnih vrijednosti mađarskog etnosa.

U proteklih nekoliko godina, Brisel je konačno počeo izdavati upozorenja i djelovati protiv Orbanovih autoritarnih politika i propadanja vladavine prava u državi. Fideszov odgovor je bilo odbacivanje ovih akcija kao „političku ofanzivu“ protiv Mađarske i „lov na vještice EU-a protiv Mađarske“.

Ne samo da su usvojili zakone koji su u direktnoj kontradikciji sa zakonima EU-a, kao što su pravne mjere protiv Centralnog Evropskog Univerziteta i zakon o stranom finansiranju NVO-a, već su se oglušili o odluke EU-a uključujući onu o kvotama za izbjeglice koliko ih svaka država treba primiti.

Orbanova retorika i politika direktno izaziva ideju pluralističke Evropske unije bez granica, u kojoj se slavi različitost njenih naroda i jedinstvo zajedničkih vrijednosti. Vizija koju on i drugi desničarski nacionalistički populisti poput njega promoviraju je priča o bijeloj, etnički i kulturalno homogenoj Evropi podijeljenoj pažljivo praćenim granicama.

Podsjetimo se šta je slična vizija bijele nadmoći i čistoće donijela u jednom od najkatastrofalnijih ratova u evropskoj historiji. I to je onaj rat koji je ponukao Osnivače EU-a da rade na projektu koji bi garantirao da ova vrsta ideologije više nikad ne preuzme kontrolu nad evropskom zajednicom.

Orban je prijetnja iznutra

Činjenica da je Orbanova partija i dalje članica EPP-a pokazuje kako, uprkos zvaničnim deklaracijama, EPP nije ni blizu u borbi protiv anti-EU populizma. Većina njene retorike je licemjerna i, zapravo, prikriva sve veću podršku protivdemokratskim i neliberalnim politikama koje nastaju u srcu EU-a.

No, mimo licemjerja, EPP-ovo prihvatanje Orbana je također opasno. Političari kao što je on, pod (navodnim) umjerenim pretvaranjem demo-kršćanstva, postaju simbol anti-EU ekstremno desnih sila.

Štaviše, Orbanizam se širi državama Centralne i Istočne Evrope. Za države kao što je Poljska, gdje je EU bila velika sila pritiska za promjene i reforme, ovaj trend potencijalno može poremetiti napore demokratizacije i ohrabriti kloniranje Orbanskog modela.

Orbanizam ohrabruje nasilnu ksenofobiju, govor mržnje i rasizam koji napadaju sve od migranata i izbjeglica, preko muslimana, jevreja i Roma, do pripadnika LGBTQ zajednice. A sve to 73 godine od kraja Drugog svjetskog rata i Holokausta zvučni opasno poznato.

Stavovi izraženi u ovom tekstu autorovi su i ne odražavaju nužno uredničku politiku Al Jazeere.   

Izvor: Al Jazeera