Izrael jača jevrejski i ukida palestinski identitet

Piše: Mohamed Mohsen Watad

Izraelske stranke složne su po pitanju toga da su jevrejski karakter države i cionistički projekat poput kamena temeljca za uspostavljanje nacionalne države jevrejskog naroda. No i dalje se razilaze oko predložene formulacije nacrta “zakona o nacionalnoj državi”, dok izraelska Vlada nastavlja provoditi njegove izmjene i dopune kako bi ga u julu iznijela pred Knesset na konačno usvajanje.     

U zakonu, kojeg je predložio Avi Dichter, bivši šef izraelske službe unutarnje sigurnosti Shin Bet (Shabak) i zastupnik u Knessetu, a odobrila Ministarska zakonodavna komisija, kaže se da je ”Država Izrael nacionalna država jevrejskog naroda”.

Prema ovom zakonu, pravo na samoopredjeljenje, izražavanje identiteta i identificiranja sa nacionalnim simbolima u državi Izrael ima samo jevrejski narod. Također, hebrejski jezik bio bi jedini zvanični jezik, dok bi arapskom bio oduzet status zvaničnog i postao bi drugi jezik. Arapski jezik bi dobio ”specijalan status”, a oni koji ga govore imali bi pravo da u državnim službama koriste svoj jezik. 

U članovima ovog zakona naglašava se da su jevrejski i cionistički simboli temelj nacionalne himne i državne zastave, te se daje prednost jevrejskom karakteru države nad demokratskim sistemom. Naglašava se i to da zakonodavstvo garantira – svakom građaninu bez diskriminacije – očuvanje kulture i baštine, a da država ima pravo na osnivanje posebnih općina za vjerske skupine i pripadnike jednog naroda.    

Produbljivanje jaza

Dok desničarski tabor i premijer Benjamin Netanyahu odobravaju ovaj zakon kojim se uspostavlja jevrejska država, smatrajući ga ”legalizacijom povijesne veze između jevrejskog naroda i njihove zemlje”, Isaac Herzog, šef Cionističkog kampa, izraelske političke koalicije lijevog centra, ovaj zakon smatra pokušajem da se produbi jaz, napetost i diskriminacija među građanima.

Usred ovog neslaganja, Adam Keller, glasnogovornik bloka Mir sada, sumnja da bi zakon u sadašnjoj formi dobio podršku svih izraelskih stranaka, te da je upravo to i nagnalo Netanyahua da odgodi njegovo konačno usvajanje za dva mjeseca.

Keller je za Al Jazeeru rekao da su stavke koje se odnose na jevrejski karakter države i “Izraela kao nacionalne države jevrejskog naroda” već navedene u ‘Dokumentu o nezavisnosti i Zakonu o povratku te da nema nikakvog opravdanja za donošenje novog zakona koji će doprinijeti jačanju straha, mržnje i rasizma u Izraelu.

Smatra da će ovaj zakon, također, potaknuti sukob među samim Jevrejima oko nametanja jevrejskih vjerskih učenja u sistemu vlasti. Predlaganje zakona u ovoj formi i u ovo vrijeme je politički motivirano, smatra on, jer Netanyahu time nastoji očuvati snagu svoje koalicione vlade uoči posjete američkog predsjednika Donalda Trumpa.

Predlaganje zakona u ovoj fazi pripisuje obuzdavanju desničarskog tabora i njegovom sprečavanju da poduzme jednostrane korake koji bi mogli naljutiti Washington, uključujući i mogućnost predlaganja nacrta zakona o pripajanju naselja na Zapadnoj obali koja bi se stavila pod izraelski suverenitet, te da se doseljenička naselja inkorporiraju u zakone koje će izraelska vlada donijeti.  

Opasnost po opstanak

Što se tiče palestinske strane, zastupnik Yousef Jabarin, predsjednik Komisije za međunarodne odnose Zajedničke liste, smatra da zakon o nacionalnoj državi jača jevrejski karakter države, konsolidira simbole cionizma u državi i ima za cilj ukinuti arapski identitet i kolektivna prava palestinskog naroda.

Dodaje da ovaj zakon utvrđuje superiornost jevrejskog nacionalizma u ustavnom temelju za donošenje zakona u Izraelu, uz marginaliziranje i ukidanje pravnog statusa arapskih stanovnika u Izraelu koji se lišavaju svih zakonskih privilegija.  

Jabarin je upozorio na implikacije ovog zakona, njegove projekcije na budućnost te prisustvo i status Palestinaca u zemlji. Pojašnjava da to utire put sistemu “aparthejda” kroz diskriminatorske zakone koji su priprema za dokidanje palestinskog prisustva na teritoriji Izraela.    

Ovaj zakon, prema njegovim riječima, predstavlja prijetnju po opstanak izraelskih Arapa kojima je nametnuto izraelsko državljanstvo i uskraćeno pravo na palestinsko državljanstvo. Njima su oduzeta sva prava i pretvoreni su u stanovništvo bez države.    

Ističe da će Zajednička lista arapskih zastupnika u Knessetu raditi na formiranju “parlamentarnog lobija” koji će biti aktivan na međunarodnom nivou i Knessetu kako bi se spriječio prolazak zakona u sadašnjoj formi, budući da je neustavan i nedemokratski.    

Izvor: Al Jazeera