“Neviđeni horor” tokom sirijske revolucije
Prije tri godine počela je revolucija u Siriji. Primarni zahtjevi demonstranata su bili sloboda i čast. Protesti su prerasli u rat koji i danas bjesni.
Pozivi na promjene i rekonstrukciju sistema su u Siriji već od februara 2011. godine preplavili društvene mreže. Prve demonstracije su zabilježene u gradu Deri, na jugu zemlje, i glavnom gradu Damasku.
Sredinom marta iste godine protestne šetnje organizirane su u više gradova i predstavljale su pobunu protiv straha i hapšenja koje je režim provodio. Na zahtjeve i parole demonstranata režim je uzvratio bojevom municijom. Prve žrtve sirijske revolucije pale su u Deri. To je bila uvertira za masovne demonstracije.
Zločini režima
Promjene koje je vlast obećala nisu zadovoljile demonstrante te su nastavili s protestima. U izvještaju Amnesty Internationala se navodi da je tokom prvog mjeseca protesta ubijeno najmanje 100 demonstranata. Ubistvo trinaestogodišnjeg dječaka Hamze Hatiba, na čijem su tijelu bili vidljivi tragovi mučenja, proširilo je demonstracije na druge dijelove zemlje.
Tri mjeseca kasnije, Human Rights Watch objavio je izvještaj pod nazivom “Do sada neviđen horor”, u kojem su detaljno opisani zločini režima nad demonstrantima. Međutim, pravi horor tek je nadolazio: vojska Bashara al-Assada je počela koristiti svo raspoloživo oružje protiv onih koje su smatrali unutrašnjim neprijateljima.
Pojedini vojnici i oficiri, nezadovoljni odnosom vlasti prema zahtjevima građana, napuštaju vojsku i počinju formirati samostalne odrede. Krajem jula 2011. godine formira se Slobodna sirijska vojska, pod komandom pukovnika Riada al-Assada, što predstavlja prekretnicu u odnosu snaga na terenu.
Nakon što je počeo otvoreni sukob, u Siriju pristižu i strani borci, koji nisu u komandnom lancu Slobodne sirijske vojske. To je ujedno bilo opravdanje za saveznike režima, prije svih za libanski Hezbollah, da se uključe u rat.
Propali pregovori
U augustu 2013. godine upotrijebljeno je hemijsko oružje protiv civilnih ciljeva u Guti, u okolini Damaska. Zapadne sile optužile su Assada, ali Vlada Sirije zanijekala je korištenje i optužila pobunjenike.
Korištenje zabranjenog oružja izazvalo je žestoku reakciju zapadnih zemalja, na čelu sa SAD-om, koji je prijetio vojnom akcijom. Zbog protivljenja Rusije, do toga nije došlo, ali je, pod okriljem Ujedinjenih naroda, dogovoreno uništavanje hemijskog arsenala Sirije.
U međuvremenu je utjecaj Slobodne sirijske vojske oslabio, a izbili su međusobni sukobi protivnika Assadovog režima. Grupe poput Al-Nusra fronta i Islamske države Irak i Levant sukobljavaju se i danas.
Predstavnici dijela opozicije i režima u januaru ove godine dovedeni su za pregovarački sto u Ženevi. Pregovori su propali, a rat, kojem se ne nazire kraj, nastavljen.
Vojska ušla u Yabrud
Sirijski vojnici u subotu su ušli u istočne kvartove grada Yabruda, posljednjeg pobunjeničkog bastiona u blizini libanske granice, sjeverno od Damaska, i napredovali prema glavnoj gradskoj ulici, javila je TV stanica Al Mayadeen.
Ta stanica sa sjedištem u Bejrutu prikazala je snimke vojnika kako marširaju kroz polje prema gradskim kapijama i pjevaju “Dobrodošli u Yabrud”. Puškaranje se moglo čuti dok su vojnici napredovali.
Osvajanje Yabruda pomoglo bi Assadu da prekine prekogranično snabdijevanje pobunjenika iz Libana. Grad se nalazi u blizini autoputa koji povezuje Damask s bivšim trgovačkim središtem Halepom, na sjeveru, i s mediteranskom obalom, na zapadu, uporištu Assadove manjinske alavitske sekte.
Hiljade ljudi su bježale iz Yabruda, grada od procijenjenih 40.000 do 50.000 ljudi, blizu 60 kilometara od Damaska, a okolna područja su bombardirana i granatirana u prošlom mjesecu uoči ofanzive.
Devet miliona izbjeglica
Visoki predstavnik za izbjeglice Antonio Guterres izjavio je da je kriza u Siriji raselila gotovo devet miliona ljudi, javile su u subotu libanske novine Daily Star.
Guterres je izjavio novinarima nakon sastanka s libanskim ministrom vanjskih poslova Gebranom Bassilom da su “prošle tri godine ove užasne sirijske krize, i to znači da možemo očekivati još raseljenih ljudi. Danas imamo gotovo 2,6 miliona Sirijaca raseljenih u susjednim zemljama i više od 6,5 miliona Sirijaca raseljenih u Siriji”.
Izrazio je zahvalnost za “velikodušnost Libanaca i Vlade te zemlje”, dodajući da su oni domaćini najvećem broju raseljenih Sirijaca u susjednim zemljama. “Mi shvatamo teške posljedice te situacije po libansku ekonomiju i društvo te reperkusije sirijske krize na libansku sigurnosnu situaciju”, izjavio je Guterres, prenosi Xinhua.
Pozvao je međunarodnu zajednicu da “pokaže veću solidarnost s Libanom, pruži finansijsku podršku i podijeli teret, jer se Liban ne može ostaviti sam u suočavanju s velikim izazovima u ovim teškim okolnostima”.
Liban je domaćin za blizu milion sirijskih izbjeglica, sudeći po procjenama UN-a, dok Vlasti te zemlje njihov broj procjenjuju na gotovo 1,2 miliona.
Izvor: Al Jazeera i agencije