Potraga za superherojem

Ako bi se u najkraćem trebao opisati američki film u 2016. godini onda bi to bilo: superheroji u produkciji velikih filmskih studija, te ekspanzija nezavisne filmske produkcije. Koga će to Američka filmska akademija nagraditi saznat ćemo 26. februara naredne godine, na 89. ceremoniji dodjele Oscara. Najboljim evropskim filmom ove godine proglašena je njemačka komedija Toni Erdmann, dok je iz naše regije najveću filmsku nagradu (Srebrenog medvjeda u Berlinu) osvojio  film Smrt u Sarajevu Danisa Tanovića. 

Hollywood je u 2016. godini, vrlo profitabilno, adaptirao i ekranizirao stripovske klasike, od Marvelovih Captain America: Civil War, Doctor Strange, Deadpool i X-Man: Apocalypse do ekipe iz DC univerzuma – Suicide Squad, Batman V Superman: Dawn of Justice. Specifičnost je u tome što se superheroji nisu borili protiv negativaca koliko protiv dosadašnjih saveznika. Pred sezonu nagrada kritike su, pored rijetkih studijskih produkcija, kao što je visokobudžetni Arrival, naklonjene i izdvajaju nezavisne produkcije i autore. Između ostalih, kao mogući kandidati za Oscara 2017. godine, spominje se Moonlight, afroamerička gay drama (što bi mogao biti odgovor na prošlogodišnji OscarsSoWhite), zatim film modnog kreatora Toma Forda Nocturnal Animals, nagrađen u Veneciji ove godine, te osvježavajući mjuzikl La La Land, koji je režirao Damien Chazelle (dobitnik Oscara 2014. u kategoriji Najbolji adaptirani scenarij za film Whiplash).

U utrci za Oscara, ne treba ignorisati ni Clint Eastwooda, odnosno njegov film Sully, snimljen po istinitom događaju iz 2009. godine, kada je Chelsey „Sully“ Sullenberg (u filmu Tom Hanks) u vodu uspio spustiti putnički avion kojem su prethodno otkazala oba motora, spasivši svih 155 putnika i članova posade. Film koji je premijerno prikazan početkom septembra ove godine i čiji je budžet iznosio 60 miliona dolara uspio je samo u SAD-u zaraditi duplo više samo za dva mjeseca prikazivanja. 

Najviše zarade među animiranim filmovima koji su se u 2016. prikazivali širom svijeta, više od po milijardu dolara, imali su Finding Dory i Zootopia, a nešto manje od milijardu dolara zaradio je film The Secret Life of Pets.

Zootopia je animiran prikaz kako prirodni neprijatelji postaju najbolji prijatelji.

Trailer  – „Zootopia“: https://www.youtube.com/watch?v=jWM0ct-OLsM

Nakon holivudskog promovisanja suživota i suradnje u filmu Zootopia, te potrebe čovječanstva za superjunacima oživljenim iz svijeta stripa , i film Arrival (Dolazak), premijerno prikazan na simboličan datum – 11. novembra ove godine, na neki način je metafora našeg odnosa prema nepoznatom, razbijanja predrasuda koje nastaju iz straha, te značaju komunikacije i moći jezika.

Denisa Villeneuvea mnogi i opisuju kao majstora simbolike, režisera koji se bavi ljudskim umom, snagom ženske emocionalne inteligencije, konceptima vremena i prostora, i koji kritikuje površnost današnjeg društva. Villeneuve ističe da je Arrival film koji govori „o svemu što nas spaja i razdvaja i gdje je jezik ključ polarizacije“.

Ovaj naučno-fantastični triler bavi se dolaskom vanzemaljaca i našim prvim kontaktom sa njima. Američka vojska angažuje doktoricu Louise Banks (Amy Adams), najbolju prevoditeljicu u svijetu, čiji je zadatak da uz pomoć fizičara Iana Donnellyja (Renner) otkrije jesu li naši posjetitelji došli u miru ili predstavljaju prijetnju kompletnom čovječanstvu…

Kritičari najavljuju Arrival kao definitivnog pretedenta za Oscara 2017.

Trailer 3 – Arrival: https://www.youtube.com/watch?v=ZLO4X6UI8OY

Glumica Amy Adams bi itekako mogla biti nagrađena akademskim kipićem, naročito jer pored pomenutog Arrivala, glumi u još jednom filmu kojeg kritika hvali – Nocturnal Animals, Toma Forda.

Nocturnal Animals je prikazan na ovogodišnjem Filmskom festivalu u Veneciji, gdje je osvojio Veliku nagradu žirija.

Triler govori o tankoj liniji između ljubavi i okrutnosti. Susan (A. Adams) je vlasnica umjetničke galerije u Los Angelesu, koju uhodi bivši suprug (Jake Gyllenhaal), i u pošti joj ostavlja novelu s nasilnim završetkom. 

Trailer 4 – „Nocturnal Animals“: https://www.youtube.com/watch?v=n2X61S5OU6U

Obzirom da je prošlogodišnji Oscar kritikovan što među nominovanim nije bilo Afroamerikanaca, ove godine, kao kandidati za nagradu Američke Filmske Akademije, spominju se dva filma koja se bave rasnim problemima u SAD-u.

The Birth of a Nation, pobjednik ovogodišnjeg Sundance festivala, je drama koja se bazira na priči Nata Turnera, bivšeg roba u Americi koji vodi oslobodilački pokret 1831. godine. Pokret za slobodu Afroamerikanaca u Virginiji rezultira odmazdom bijelaca. Ovo je do sada najskuplje prodan film u Sundance-u, kojeg je Fox Searchlights kupio za 17,5 miliona dolara. Film je producirao i režirao Nate Parker, koji ujedno tumači glavnu ulogu. Isprva velike šanse za Oscara smanjenje su nakon što su novinari počeli spominjati slučaj silovanja za koji je režiser bio optužen 1999. godine.

Film Moonlight je krajem novembra ove godine trijumfovao na dodjeli 26. Gotham awards ceremoniji, koje dodjeljuje Projekat nezavisnog filmskog stvaralaštva u New Yorku. Film, koji je režirao Barry Jenkins, osvojio je nagradu za najbolji film u 2016. godini te nagrade za scenario, specijalnu nagradu žirija za glumački ansambl i nagradu publike.

Iako Gotham nagrada ne mora nužno predvidjeti dobitnika Oscara, ipak u prethodne dvije godine pobjednicima iz New Yorka, pripao je i prestižni Oscar (Birdman i Spotlight).

Moonlight prati priču o tamnoputom gay mladiću iz Miamija, od njegovog djetinjstva do zrelih godina, i govori o samootkrivanju, ljudskim odnosima i siromaštvu.

Trailer 5 –„Moonlight“ :  https://www.youtube.com/watch?v=9NJj12tJzqc

Moonlight je u kategoriji najbolje filmske drame osvojio šest nominacija za filmsku nagradu Zlatni globus, dok je jednu nominaciju više ostvario mjuzikl La La Land.

Muzička komedija koja je od decembra u svjetskim kinima, osigurala je nominacije glavnim akterima, Emmi Stone i Ryanu Gosling za najbolje glavne uloge u kategoriji za najbolju ženske i muške glumce u mjuziklu ili komediji. Režiser Damien Chazelle nominovan je za najboljeg režisera i najbolji scenarij.

La La Land je ljubavna priča o glumici i jazz pianisti u Los Angelesu, odnosno o dvoje ljudi koji su stvoreni da inspirišu jedno drugo. Prema pisanju pojedinih kritičara, film je dijalog pretvorio u poeziju, a osim o ljubavi, snovima i nadama, pokazuje i da se neke stvari u životu dešavaju drugačije nego što smo zamislili.

Trailer 6 „La La Land“ – https://www.youtube.com/watch?v=0pdqf4P9MB8

Venecija 2016

La La Land je otvorio ovogodišnji 73. Venecijanski Filmski Festival, gdje je Emma Stone osvojila nagradu za najbolju glumicu.

Nagradu Zlatni lav, za najbolji film, dobio je Ang Babaeng Humayo (Žena koja je otišla), filipinskog režisera Lava Diaza. Riječ je o skoro četvorosatnom crno-bijelom filmu, koji govori o ženi koja nakon 30 godina provedenih greškom u zatvoru, planira osvetu bivšem ljubavniku.

Venecija film festival

Najbolji ovogodišnji evropski film je njemačka komedija Toni Erdmann rediteljice Maren Ade, koji je na na 29. dodjeli evropskih filmskih nagrada, održanoj u Wroclawu u Poljskoj, osvojio pet glavnih nagrada. U pitanju je komedija, koja opisuje složen odnos oca i kćeri u korporativnom društvu. New York Times opisuje film „najsmješnijom, gotovo tri sata dugom, njemačkom komedijom koju ćete ikada vidjeti”.

Cannes 2016

Glavna nagrada Festivala u Cannesu, ove godine otišla je u ruke britanskom režiseru Ken Loachu, za film I, Daniel Blake (Ja, Daniel Blake). Film govori o uticaju zdravstvenog sistema u Britaniji, kroz priču o nezaposlenom muškarcu koji preživi srčani napad i bori se da dobije zdravstveno osiguranje. Preuzimajući nagradu Loauch je rekao da se nada da je drugi svijet moguć, odnosno da „moramo slati poruke nade“. Film je ove godine imala priliku vidjeti i publika na Sarajevo Film Festivalu.

Trailer  – „I, Daniel Blake“: https://www.youtube.com/watch?v=ahWgxw9E_h4

Berlin Film Festival 2016

Dobitnik ovogodišnjeg Zlatnog medvjeda, film Gori more (Fuocoammare), italijanskog režisera Gianfranca Rosija, priča je o običnom odrastanju neobičnog dječaka u centru evropske migracijske krize – na predivnom talijanskom otoku Lampedusa. Režiser zapravo isprepliće sudbine stanovnika tog otoka i izbjeglica s Bliskog Istoka i Sjeverne Afrike.

Na 66. Berlinskom internacionalnom filmskom festivalu, svjetsku premijeru imao je film Danisa Tanovića Smrt u Sarajevu.

Tema Tanovićevog filma su egzistencijalni strahovi, strepnje i moralne dileme koje muče moderno evropsko društvo. Scenarij je rađen na osnovu dramskog teksta Hotel Evropa, francuskog filozofa Bernarda-Henrija Levyija. Priču je Tanović nadogradio vlastitim pogledom i vizijom današnjeg Sarajeva i Bosne i Hercegovine, te sosptvenom vizijom atentata, odnosno svih priča o tome da li je Gavrilo Princip bio zločinac ili heroj.

Radnja se dešava u Hotelu Evropa, gdje su u toku pripreme za veliko evropsko obilježavanje stogodišnjice atentata na nadvojvodu Franza Ferdinanda od strane Gavrila Principa. Istovremeno, hotel ostaje bez sredstava, banka odbija kreditiranje, a radnici, bez plaća, planiraju da štrajkuju.

Tanović je na Berlinaleu osvojio dvije nagrade – Srebreni medvjed Grand Prix i FIPRESCI, koju dodjeljuje žiri međunarodnog Udruženja filmskih kritičara.

Trailer  – „Death in Sarajevo“ https://www.youtube.com/watch?v=o4unU1bjB9o

Smrt u Sarajevu je jedina većinska koprodukcija u BiH ove godine.

Od manjinskih koprodukcija u BiH (ukupno ih je bilo sedam), među značajnijim je Sieranevada, rumunjskog režisera Cristi Puiua, koji je prikazan na ovogodišnjem festivalu u Cannesu. Film su također koproducirale Rumunija, Francuska, Hrvatska i Makedonija.

Na ovogodišnjem Sundance Film Festivalu prikazan je koprodukcijski projekat Srbije, BiH i Hrvatske – film Dobra žena, Mirjane Karanović.

Pored režije i scenarija, Karanović potpisuje glavnu ulogu. Riječ je o drami u kojoj pedesetogodišnja Milena otkriva užasnu prošlost svog naizgled idealnog supruga, a u isto vrijeme otkriva da ima rak. Nakon toga počinje „buđenje“ iz provincijskog raja u kojem je do tada živjela.

Trailer  – Dobra žena:  https://www.youtube.com/watch?v=YEqSs3gGmrc

Hrvatski audiovizuelni centar je protekle godine imao 20 (uključujući koprodukcije) dugometražnih igranih filmova. Prema informacijama iz Centra, najgledaniji domaći filmovi u ovoj godini bili su: ZG80 Igora Šeregia, Ustav Republike Hrvatske“Rajka Grlića i Ministarstvo ljubavi Pave Marinkovića.

Nakon prošlogodišnjeg Zvizdana, među najnagrađivanijim hrvatskim filmovima ove godine bio je dugometražni prvijenac Hane Jušić Ne gledaj mi u pijat. Film je, između ostalih, osvojio nagradu FEDEORA za najbolji evropski film na Međunarodnom filmskom festivalu u Veneciji, u programu Dani autora u sklopu 73. izdanja Bienallea, te posebno priznanje žirija na Međunarodnom filmskom festivalu u Varšavi.

Ne gledaj mi u Pijat govori o porodici Petković iz Šibenika, čiji članovi se svakodnevno međusobno dovode do ludila. Iznenada ulogu glave porodice preuzima kćerka Marijana, radeći dva posla i brinući se o neodgovornoj majci i usporenom bratu. Istovremeno, Marijana počinje istraživati svoju seksualnost i iskušavati vlastite granice, pomjerajući ih sve dalje.

Trailer 9 – „Ne gledaj mi u pijat“:  https://www.youtube.com/watch?v=nv5RgCOsdKg

Filmski Centar Srbije na listi dugometražnih igranih filmova u 2016. godini navodi ukupno 19 koprodukcijskih i produkcijskih projekata.  Ističu se Dnevnik mašinovođe , Milošta Radovića, Jesen samuraja Danila Bećkovića, Na mliječnom putu Emira Kusturice, Vlažnost Nikole Ljuca, te drugi.

Žanrovski opisan kao bajka za odrasle, film Ime: Dobrica, prezime: nepoznato, režisera Srđe Penezića, govori o tome kako bi život mogao biti lijep kada čovjek čovjeku ne bi bio vuk. Glavnu ulogu tumači  Slavko Štimac, koji je i koscenarista filma.

Trailer 9 – „Ime: Dobrica, prezime: nepoznato“ https://www.youtube.com/watch?v=bkRRjD5pqTU

Godina koja je na izmaku, ostat će upamćena kao godina turbulentnih promjena i produbljivanja sukoba između različitih etničkih, nacionalnih, vjerskih i ekonomskih skupina. Hollywoodska i svjetska kinematografija uvijek je išla u korak, a ponekad i ispred svakodnevnih dešavanja. Nije slučajan uspjeh i ekspanzija filmova o superherojima, te filmova koji poručuju da je neophodna uspostava komunikacije, razbijanje predrasuda i prihvatanje drugog i drugačijeg. Moderno društvo hitno treba nekog superheroja da nas izbavi iz krize u kojoj tonemo, sve dublje i dublje. A možda je taj superjunak i u nama samima, baš kao što je to Dobrica u gore pomenutom filmu.

Izvor: Al Jazeera